Sabah Kahvesi'nin bu bölümünde, şu anda gözaltında olan ve hakkında idam kararı çıkmasından endişe edilen İranlı muhalif Rapçi Toomaj'ın "Faal" isimli şarkısına kulak veriyoruz.
Merhaba,
Kahvelerinizi aldıysanız Sabah Kahvesi başlıyor.
Bugün 21 Aralık, Kuzey Yarımküre için kış mevsiminin başlangıcı ve en uzun gece. İranlılar için de çok önemli günlerden biri olan Şeb-i Yelda. Mutluluk ve bereket getirdiğine inandıkları Şeb- i Yelda'da İranlı aileler büyüklerinin evlerinde toplanıp küçüklere hediyeler alıp, büyük sofralarda bugünü kutluyor. Bu özel sofralarda nar, karpuz ve kuruyemiş özellikle yer alıyor. Eskiden bu kutlama gecelerinde şarap da içilirmiş.
Ben de bugün İran'dan bir kahve şarkısı çalmak istedim, bu yüzden İranlı muhalif Rapçi Tomaaj'ın bir şarkısını getirdim. Adı "Faal"!
İranlı hiphopçı aynı zamanda metal işçisi Toomaj Salehi'nin son şarkısı...
Fizan Ekspresi programının yapımcısı Milat Bülent Kılıç'a bir "günaydın" demek isterim.
Yolundan dönmedi
Salihi şarkılarında İslam Cumhuriyeti'nin haksız uygulamalarına karşı eleştirel bir dil kullanıyor. İlk olarak 12 Eylül 2021'de rejim karşıtı bir tutumla müzik yapması nedeniyle tutuklanıp ardından kefalet ile tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Tutuklanması sırasında hükümet söylemini değiştirirse "çok rahat edeceğini" söylese de Toomaj yolundan dönmedi.
İran'da Jîna Mahsa Amini'nin ardından yaşanan olaylar sonrasında rejim karşıtı, eleştirel şarkıları nedeniyle İran hükümeti tarafından 31 Ekim'de Çaharmahal ve Bahtiyari eyaletinde tekrar gözaltına alınmış ve çeşitli işkenceler görmüş olan Toomaj Salehi, devrimciler tarafından direniş sembollerinden biri ilan edildi. Ülkesinden kaçması önerilen Salehi, bunu reddetti ve bir süre sonra gözaltına alındı çeşitli işkenceler gördü ve ardından itiraf videoları yayınlandı. Bu videolardan birinde yaptığı şarkılardan pişman olduğunu söylese de bunun gerçek düşünceleri olmadığı İran halkı tarafından biliniyor. Dünyanın dört bir yanından eşzamanlı olarak Salehi'nin serbest bırakılması için kampanyalar başlatıldı. Şu an İran'da Salehi için idam cezası isteniyor ve yolsuzluk iddiasıyla da avukat tutması engelleniyor.
"Suçu, saçlarıyla dans etmekti"
Gelelim bugün dinleyeceğimiz 24 Ekim 2022 tarihinde, tutuklanmadan önce yayınladığı "Faal"a. Şarkı bir kahve falından bahsediyor. "Senin için bir kahve yaptım" diyen şarkı, hükümetin yolsuzluklarını ve suçlarını tasvir ediyor. Sözlerinden birkaç cümle şöyle:
Birinin suçu saçlarıyla rüzgarda dans etmekti. Birinin suçu cesur olması ve eleştirilmesi idi... Hükümetin 44. başarısızlık yılı... Gelecekte bir nehir görüyorum, ferahlık görüyorum... Mutlu bir ulus görüyorum, kaybetme sırası sizde.
İşte böyle...
Bu sabah İran'lı Toomaj'dan "Faal" dinleyerek sabah kahvemizin ilk yudumunu alıyoruz.
Muhabbetle!
